Als nabrander een kort stukje over wie (onder anderen) voor mij de Almanak voor 1814 van Evert Maaskamp in de kast had staan, P.J.A. Meersmans, een googlebare meneer alweer. Eerst wat saai, technisch bewijs van het bestaan deze van meneer Ex Libris.
Petrus Josephus Aloijsius Meersmans is geboren op 1871 te Leiden en je kan heel wat vinden via het internet over hem zijn omgeving.
Zijn vader was Jean Joseph Meersmans, reiziger van beroep, zijn moeder was Cornelia Helena Meershoek en er is meer gewone familiegeschiedenis. Hij trouwt bijvoorbeeld in 1897 met Johanna Gerarda Gerritsen in Amsterdam, ze verhuizen naar Watergraafsmeer en krijgen daar twee kinderen met elk vijf voornamen:
Josephus Franciscus Willem Petrus Gerardus en Cornelia Helena Louise Gerarda Beatrix, we noemen haar ‘Corry’.
Na zijn scheiding in ’15 verhuist Meersmans terug naar Amsterdam.
Hij heeft daar een een tijdlang modezaak, maar gaat uiteindelijk werken bij de Raad van Arbeid.
P.J.A. Meersmans overlijdt 13 november 1969 in Hoofddorp, zijn dochter eerder dat jaar in Bussum. In mijn beleving kort geleden, want ik was toen immers pas 16.
Iets anders. Leuker.
1910 was het geboortejaar van mijn vader en het was ook het jaar dat 50 jaar eerder de Max Havelaar van Multatuli verscheen.
Dit werd herdacht met een tentoonstelling.
Een aantal mensen besloten in dat jaar tot oprichting van de vereniging ‘Het Multatuli-Museum’, met als doel:
‘het verzamelen en bijeenhouden van boeken en handschriften van Eduard Douwes Dekker en van geschriften, bescheiden (waaronder ook portretten) en andere voorwerpen, op hem betrekking hebbende of met zijn leven en werken in onmiddellijk of in middellijk verband staande’.
In het eerste bestuur was P.J.A. Meersmans bibliothecaris, en hij heeft hierbij de grondslag gelegd van de collectie ‘Multatuliana’, een neologisme dat in die begintijd ontstond en waarvan ik verzin dat Meersmans dit heeft bedacht. Ja zeg: natuurlijk is het woord Multatuliana door niemand anders verzonnen dan Meersmans.
Veel Multatuliana kwamen trouwens uit de privécollectie van Meersmans zelf. Hij wordt beschreven als hartstochtelijk verzamelaar van oude boeken en zijn Ex Libris kom je vaker tegen in de beschrijving van zulke boeken op internetshops en -veilingen.
Meersmans dochter zou later ook een rol spelen in de stichting.
Meersmans was vrijdenker en ik verzin ook dat hij republikein was. Kan haast niet anders.
Hij was behalve in Multatuli ook geïnteresseerd in de patriotten van de Bataafse Republiek en alles uit de achttiende en negentiende eeuw.
Vandaar zijn belangstelling voor de almanak van Maaskamp?
Ik zal het maar niet mooier maken dan het is. Hij zal wel net als ik toevallig tegen de almanak zijn aangelopen: een achterhaald boekje, dat juist door de nederlaag van Napoleon de tijd heeft doorstaan, gewoon, wegens overbodigheid.